Τα περιστατικά βίας με πρωταγωνιστές ανήλικους έχουν πολλαπλασιαστεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε γίνονται πλέον προληπτικοί έλεγχοι της ΕΛ.ΑΣ που καταλήγουν σε μαζικές προσαγωγές εφήβων.
Στα βόρεια προάστια γονείς κάνουν νυχτερινές περιπολίες θεωρώντας ότι τα παιδιά τους κινδυνεύουν από συνομηλίκους τους κλέφτες, βιαστές και τραμπούκους.
Η αναγνώριση του εκρηκτικού προβλήματος της βίας των ανηλίκων δεν συνδυάζεται με μια συγκροτημένη προσπάθεια ολιστικής αντιμετώπισής του. Μπορεί κανείς να αναδείξει την αποδυνάμωση της πατρικής φιγούρας που συμβολοποιεί το όριο στο πλαίσιο της σύγχρονης οικογένειας και την απόσυρση των εκπαιδευτικών από τον ελεγκτικό τους ρόλο στο σχολείο.
Μπορεί, παράλληλα, να επισημάνει τη γενικευμένη ανομία (αυθαίρετη δόμηση, τροχαίες παραβάσεις, μαύρο χρήμα, κατάχρηση εξουσίας από ενστόλους κοκ) που δυσκολεύει την εσωτερίκευση κανόνων από μαθητές που αμφιβάλλουν για την ποιότητα της ελληνικής δημοκρατίας. Και μπορεί οπωσδήποτε να εστιάσει στο βίωμα της κρίσης (οικονομική, υγειονομική, κλιματική, μεταναστευτική) που έχει καθορίσει τον ψυχισμό των παιδιών που μεγάλωσαν με μόνη βεβαιότητα την αβεβαιότητα.
Οι διαπιστώσεις και οι ερμηνείες, όμως, δεν αρκούν για την αντιμετώπιση αυτού του περίπλοκου κοινωνικού φαινομένου. Το βέβαιο είναι ότι το έλλειμμα υπηρεσιών ψυχικής υγείας που απευθύνονται σε παιδιά και εφήβους αποκτά πλέον δραματικές διαστάσεις. Το ίδιο ισχύει και για τον κατακερματισμό στις παρεμβάσεις που γίνονται στα σχολεία και στην κοινότητα, για την ενδυνάμωση γονέων και εκπαιδευτικών, για την καταπολέμηση του μπούλινγκ και κάθε είδους παραβατικότητας.
Μέσα στο χάος των συναρμοδιοτήτων και των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, χάνεται η δυνατότητα εκπόνησης ενός εθνικού σχεδίου για την εξάλειψη της βίας των ανηλίκων με τη συμμετοχή της επιστημονικής κοινότητας και της κοινωνίας των πολιτών, με υιοθέτηση καλών πρακτικών από το εξωτερικό, με αξιολόγηση των πρωτοβουλιών που δοκιμάζονται, με ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης.
Με την κινητή μονάδα ψυχικής υγείας που θα λειτουργήσει η ΕΠΑΨΥ στο βόρειο τομέα Αττικής φιλοδοξούμε να στηρίξουμε τα θύματα, να καθοδηγήσουμε τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς τους, να πείσουμε τους θύτες ότι ο δρόμος της βίας είναι και επικίνδυνος και αδιέξοδος.
*Ο Δ. Γαλάνης είναι κοινωνικός λειτουργός, πρόεδρος της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ)
