Όταν οι φανατικοί της Μίλαν βλέπουν από την «curva» (πέταλο) τους φανατικούς της Νάπολης, τους φωνάζουν «Καλώς ήρθατε στην Ιταλία» και απευθύνονται στους «βρώμικους νότιους» που «μολύνουν» τον «καθαρό Βορρά». Είναι ένας φαντασιακός πόλεμος και στον πόλεμο υπάρχουν νεκροί. Η εύκολη πρόσβαση σε όπλα, η πεποίθηση της ατιμωρησίας λόγω του ισχυρού «προστάτη» και η ασφάλεια της πρωτόγονης ορδής κάνουν τον φαντασιακό πόλεμο πραγματικό.
Η προσφυγή στην οπαδική βία αναδεικνύει μια βαθιά κρίση κοινωνικής ενσωμάτωσης, με βίαιες ψυχικές κινήσεις ενάντια στην εργασία του πολιτισμού, ενάντια στις όποιες κοινωνικές διαμεσολαβήσεις. Η χαρά του παιχνιδιού και η ευφορία της νίκης υποκαθίστανται από την επιθυμία ταπείνωσης και συντριβής του αντιπάλου. Η κρίση εμπιστοσύνης απέναντι στους διεφθαρμένους θεσμούς είναι κάτι που προωθεί η Ακροδεξιά στις τελετουργίες μύησης των νέων οπαδών.
Η οπαδική κουλτούρα και η οπαδική βία είναι ενδημικό φαινόμενο στην Ευρώπη και στη χώρα μας εδώ και δεκαετίες. Το βαθύτερο αίτημα είναι ίσως, όπως και σε άλλες ακραίες ομάδες, η αναζήτηση μιας συλλογικής ταυτότητας μέσα από την επικράτηση των πλέον πρωτόγονων ψυχικών μηχανισμών, όπως η διχοτόμηση (καλοί/κακοί), η προβολή (είστε Βούλγαροι, είμαστε καθαροί), η προβλητική ταύτιση (θα κάνουμε και σένα τόσο βίαιο όσο εμείς).
Η πανδημία, πέρα από την αύξηση των κοινών ψυχικών διαταραχών, ενισχύει όλες τις μορφές βίας. Η ρατσιστική και η έμφυλη βία, το μπούλινγκ, η ενδοοικογενειακή και η οπαδική βία, όπως επίσης η σύνδεση με τις ακροδεξιές ομάδες αποτελούν εκφράσεις του ίδιου κοινωνικού φαινομένου, το οποίο τροφοδοτείται και από την τοξικότητα στην πολιτική ζωή. Αν δεν κλείσουν οι σύνδεσμοι μέσα από μια διακομματική πίεση, αγνοώντας το πολιτικό κόστος, αν δεν σταματήσει η τροφοδοσία τους, θεατή και αθέατη από τους μεγαλοπαράγοντες, ο Άλκης Καμπανάς δεν θα είναι το τελευταίο θύμα οπαδικής βίας.
*Ο Στέλιος Στυλιανίδης είναι ψυχίατρος – ψυχαναλυτής – ομαδικός αναλυτής, καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ιδρυτής και επ. πρόεδρος της ΕΠΑΨΥ.
